Zwaluwen en de geboorte van een kalf
Verslag Lianne Otter d.d. 15 augustus 2025
Foto’s Lianne Otter en Bennie van der Weide
Op weg naar de hutten zagen we volop activiteit van de zwaluwen in de lucht. Het was lekker warm en wisselend bewolkt. Met tussenpozen streek er een groepje neer op de draad langs de sloot. Tussen de boerenzwaluwen in zat een enkele oeverzwaluw. Wat is de boerenzwaluw dan kleurrijk naast de grijze oeverzwaluw.
Het was niet moeilijk om te zien wat de jonge boerenzwaluwen waren. Zodra er een volwassen zwaluw voorbij vloog, kwamen de jonkies volop in beweging, waarna alle snavels wagenwijd open gingen. De overdracht van voedsel ging razend snel. Soms kreeg een jonkie ook meerdere keren kort achter elkaar wat, om daarna weer voor langere tijd te moeten wachten. Als dit wachten te lang duurde, dan wilde zo’n jonkie zich nog wel eens strategisch verplaatsen naar een ander plekje. Er werd zelf gekibbeld als de jonkies vonden dat ze te dicht bij elkaar waren komen te zitten.
Als er dan nog niets kwam, werd er een oefenvlucht gemaakt, waarbij ze lieten zien het vliegen al goed meester te zijn. Wat een kleurenpracht zie je op de veren van de zwaluw. Ideaal is niet te zonnig, maar wel lekker licht weer. We kunnen nog maar korte tijd genieten van de zwaluwen. Begin augustus is de gierzwaluw als eerste weg al vertrokken naar het zuiden. De oeverzwaluw en de huis zwaluw gaan wat later. De boerenzwaluwen zijn hekkensluiter en ze verzamelen zich in grote groepen eind augustus, begin september rondom het IJsselmeer, om daarna weg te trekken naar Zuid Europa en Afrika.
In de plas zaten groepen kemphanen en kieviten, een handje vol wulpen, meeuwen, visdiefjes, jonge bergeenden, slobeenden, wintertalingen en jonge kluten. Aan de rand van het water waren de spreeuwen met jongen volop aan het badderen. Ze zitten altijd tussen de kieviten in omdat dit ze bescherming biedt tegen roofvogels. Verder waren er wat witgatjes, oeverlopers (groenpootruiter, bosruiter) en tientallen watersnippen te zien. De watersnip heeft een prachtig getekend verenkleed. In de plas is de watersnip op allerlei manieren mooi te fotograferen, en vaak ook van heel dichtbij. Bij dreiging en bij het baltsen trekken ze even de staartveren omhoog. Je moet wel heel alert zijn om dit vast te leggen, want het is zo weer voorbij.
In het gras, even buiten de plas, zaten hele grote groepen goud plevieren, kieviten en spreeuwen. Ook in het weiland rondom de koeien zag je veel spreeuwen op jacht naar insecten. Slechts een enkele goudplevier ging de plas in om te badderen. Je had pas in de gaten hoe groot de groepen waren als er een kiekendief langs vloog en ze allemaal de lucht in gingen. Dit gebeurde meerdere keren. De haas liet zich weer even zien aan de rand van de plas. De vogels reageren totaal niet op deze bezoeker en gaan rustig door met hun bezigheden. Minder makkelijk om te fotograferen zijn de kneutjes en ringmussen die rondom de plas in de begroeiing zitten. De holenduifjes maken dankbaar gebruik van de eenden korven in de sloot om te broeden. Nadat ze op het gaas van het gangpad de boel verkend hadden, gingen ook zij het water in om te drinken en te badderen.
Toen er steeds meer bewolking kwam, hielden we het voor gezien. Op weg naar de auto zagen we alle koeien in het weiland van Murk al hollend naar een punt achter in het land gaan. Eenmaal daar aangekomen liepen ze heel druk om elkaar heen. Dit was zo’n bijzonder gebeuren, zodat wij bleven staan om te kijken wat er aan de hand was. Op het moment dat de koeien weer wat tot rust kwamen en iets uit elkaar gingen, zagen we de reden van de onrust: er was net een kalfje geboren in het weiland. De nageboorte hing nog uit de moeder. Het was een mooi gezicht om de moeder het kalf te zien verzorgen. Het was een groot, stevig kalf dat al snel probeerde wat te gaan staan. Murk was al onderweg en zou even later het kalf uit het weiland ophalen.
Wat hebben we genoten!
Het bericht Zwaluwen en de geboorte van een kalf verscheen eerst op Agrarisch Natuurfonds Fryslân.